Heb je recht op alles?
Mattias van Robays
In een samenleving heeft iedereen rechten en plichten. Maar tot waar reikt onze vrijheid? En waar ligt de grens tussen je eigen verantwoordelijkheid en de verantwoordelijkheid van de gemeenschap? Je vindt hier een lessenreeks om met jongeren te filosoferen over de vraag of je recht hebt op alles. In deze lessen wordt getracht de leerlingen te doen nadenken over de beperkingen die aan onze vrijheid gesteld worden en de manier waarop we daarmee kunnen omgaan. Mits kleine aanpassingen en de juiste keuze van teksten is deze lessenreeks voor verschillende doelgroepen geschikt.
Deze lessenreeks is hoofdstuk 7 (auteur: Mattias Van Robays) uit het boek De Swaef, Goedele en Van Rossem, Kristof, red. 2008. Wat had je gedacht? Leidraad voor filosoferen met jongeren. Mechelen: Plantyn, pp. 116-132. Uitgeverij Plantyn was zo vriendelijk aan VEFO toestemming te geven om deze lesvoorbereiding op deze website aan te bieden. Hier vindt u meer informatie over de VEFO-handboekenreeks voor basis-, secundair en hoger onderwijs, uitgegeven bij Plantyn.
Eerst bewijzen en dan geloven?
Carolien De Meester
Waarom is het belangrijk dat een bewering of uitspraak goed onderbouwd is? Zijn alle onderbouwingen even goed? En wanneer noemen we iets een ‘bewijs’? Deze lesvoorbereiding toont aan dat een boeiende les filosoferen ook mogelijk is in de les wiskunde. Aan de hand van een brede verzameling aan nieuwsberichten, alledaagse redeneringen, Bijbelteksten en wiskundige bewijzen, kunnen leerlingen in gesprek gaan over het thema van beweringen en bewijzen.
Aan het eind van deze lesvoorbereiding is een mogelijk verloop van een filosofisch gesprek over dit thema uitgewerkt.
Kunstmatige intelligentie
Emma Moormann
Kunnen computers denken? Zouden robots ooit niet meer te onderscheiden van mensen kunnen zijn? Kunstmatige intelligentie (AI) wordt in een razendsnel tempo steeds invloedrijker in onze maatschappij. Deze lesvoorbereiding laat zien hoe de filosofische vragen die bij deze ontwikkelingen komen kijken in een filosofisch gesprek behandeld kunnen worden. De impuls voor dit gesprek bestaat uit twee fragmenten uit de film Her (2013), maar de tekst van deze fragmenten staat ook in de voorbereiding. Deze les is geschikt voor leerlingen in de derde graad van het secundair onderwijs.
Getallen
Lies Bens
Een filosofisch gesprek kan een goede manier zijn om te peilen hoeveel leerlingen al weten van een nieuw onderwerp. In deze lesvoorbereiding worden de leerlingen met behulp van een memoryspel aan het denken gezet over het concept ‘getallen’.
Filosoferen in het beroeps- en technisch onderwijs
Carlijne Ceulemans
U vindt een achttal lesideeën voor filosoferen in het beroeps- en technisch onderwijs in de VEFO-publicatie: Carlijne Ceulemans, Kansen creëren door filosoferen met leerlingen in beroeps- en technisch onderwijs (Kontich: VEFO i.s.m. Plantyn, 2009). Die lesideeën staan ook in het VEFO-projectverslag ‘Kansen creëren door filosoferen met leerlingen in het beroeps- en technisch onderwijs’. Het Nederlandse projectverslag ‘Filosofie in het VMBO’ biedt mooie lesideeën voor filosoferen in het beroepsonderwijs.